ÖĞRETMENLERİN BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNİ KABUL VE KULLANIM NİYETLERİ

Meltem Koca
Dr. Yasemin Koçak Usluel
Hacettepe Üniversitesi

Özet

Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin (BİT) yayılım, benimsenme, kabul ve kullanım süreçlerini açıklamaya çalışan çok çeşitli model ve kuram bulunmaktadır. “Teknolojinin Kabul ve Kullanımı Birleştirilmiş Modeli” (TKKBM) 8 farklı kuram ve modelin değişkenleri birleştirilerek geliştirilmiştir. Geliştirilen bu modelin teknolojinin kullanıcı tarafından benimsenmesini yaklaşık % 70 oranında açıkladığı ortaya konulmuştur. Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin BİT kullanma niyetini “TKKBM”nin yararlandığı bazı yapılara dayanarak çeşitli açılardan ele almaktır. Bu amaçla TKKBM değişkenlerinden algılanan yarar, kullanım kolaylığı, kaygı, sosyal etki, özyeterlik, kolaylaştırıcı durumlar ve gönüllülük değişkenlerinin öğretmenlerin BİT kullanım niyetini anlamlı olarak yordayıp yordamadığına bakılmıştır. Araştırma grubu Türkiye’nin altı ilindeki 427 öğretmenden oluşmaktadır. Verilerin toplanması için “Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kabul ve Kullanım Ölçeği” geliştirilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliği için döndürülmüş temel bileşenler analizi kullanılmıştır. Temel Bileşenler analizi sonuçlarına göre 34 maddenin 8 faktör altında toplandığı görülmüştür. Bunlar 1) Niyet 2) Algılanan yarar 3) Algılanan kullanım kolaylığı 4) Kaygı 5) Sosyal etki 6) Özyeterlik 7) Kolaylaştırıcı durumlar 8) Gönüllülük olarak adlandırılmıştır. Sekiz faktör, test puanlarının %73,73’ünü açıklamaktadır. Ölçek puanlarının Cronbach α ile hesaplanan güvenirlik katsayısı ,91 olarak hesaplanmıştır. Verilerin analizi sonucunda, araştırmada, algılanan yarar, kullanım kolaylığı, sosyal etki ve özyeterliğin, öğretmenlerin BİT kullanım niyetleri üzerinde etkisi olduğu ve bu yapıların öğretmenlerin BİT kullanım niyetini %65 oranında açıkladığı belirlenmiştir. Algılanan yarar ve kullanım kolaylığının öğretmenlerin BİT kullanım niyetlerini açıklamada en önemli yordayıcılar olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Sözcükler

Yeniliğin yayılımı, teknolojinin kabulu, BİT kullanımı, niyet.