ANNE-BABA VE AKRAN BAĞLANMASININ ERGENLERİN UYUM DÜZEYLERİNİ YORDAMA GÜCÜ

Dr. Ercan Kocayörük
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

Özet

Bu çalışmanın amacı, cinsiyet gibi kişisel özelliklerle, anne-baba ve akran bağlanmasının, ergenlerin uyum düzeylerini yordayıp yordamadığını belirlemektir. Çalışmanın bir diğer amacı da anne ve baba bağlanmasının ergenlerin uyum düzeylerini yordama gücündeki farklılıklarını incelemektir. Araştırmada Anne-Baba ve Akran Bağlanma Envanteri (ABABE; Armsden ve Greenberg, 1986) ve Reynolds Ergen Uyum Düzeyi Envanteri (REUDE; Reynolds, 2001) olmak üzere iki ölçme aracı kullanılmıştır. Araştırma, 227 lise öğrencisi ile yürütülmüştür. Bu öğrenciler Ankara ilinde Çankaya ve Mamak ilçelerinden seçilen iki farklı türdeki okullarda (Anadolu lisesi, Normal Lise) eğitimlerine devam eden 9, 10, 11, ve 12. sınıf öğrencileridir. Yaşları 14 ile 18 arasında değişen öğrencilerin yaş ortalaması 16.02’dir (SS=1.07) ve 126’sı kızlardan (%55), 101’i erkeklerden (%45) oluşmaktadır. Anne-baba ve akran bağlanmasının (yordayıcı değişkenler) ergenlerin uyum düzeylerini (yordanan-bağımlı değişken) yordayıp yordamadığını belirleme amacıyla hiyerarşik regresyon analizi kullanılmıştır. Analizler, birinci blokta cinsiyet değişkeni, sonraki her blokta sırasıyla anneye bağlanma, babaya bağlanma ve en yakın arkadaşa bağlanma (akran bağlanması) puanları girilerek gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın bulguları anne ile kurulan güvenle bağlanma duygusunun, ergenlerin uyum düzeylerini yordamada birinci sırada, baba bağlanmasının ikinci sırada ve düşük olmasına karşın akran bağlanmasının ergenlerin uyum düzeylerini üçüncü sırada yordadığını göstermiştir. Bu değişkenlerin ergenlerin uyum düzeylerini açıklama oranı %47 olarak belirlenmiştir. Buna karşın ergenlerin cinsiyet farklılığının uyum düzeyleri üzerinde yordayıcı bir etkiye sahip olmadığını ortaya koymuştur.

Anahtar Sözcükler

Ergenler, Uyum, Anne-Baba bağlanması, Akran bağlanması.