ANNE YILMAZLIK ÖLÇEÐÝNÝN PSÝKOMETRÝK ÖZELLÝKLERÝ

Dr. Sema Kaner
Ankara Üniversitesi
Uzman Hatice Bayraklý
Milli Eðitim Bakanlýðý

Özet

Yýlmazlýk, dayanýklýlýk ve mücadelecilik gibi pek çok kavramý içeren karmaþýk bir yapýdýr. Bu nedenle, yýlmazlýk çalýþmalarýnda doðru ölçme aracýný seçmek ve kullanmak çok önemlidir. Son yýllarda, Türkiye’de yýlmazlýk çalýþmalarý giderek artmýþtýr. Bu çalýþmalar daha çok çocuklar ve gençler ile yürütülmüþtür. Bu çalýþmalarda yýlmazlýk daha çok ülkemize uyarlanmýþ ölçme araçlarý kullanýlmýþtýr. Üniversite öðrencileri için geliþtirilmiþ Gürgan’ýn (2006a, 2006b) Yýlmazlýk Ölçeði dýþýnda ülkemiz koþullarýna uygun yýlmazlýk ölçeði bulunmamaktadýr. Bu araþtýrmada, annelerin yýlmazlýk algýsýný deðerlendirmeyi amaçlayan Anne Yýlmazlýk Ölçeði geliþtirilmesi amaçlanmýþtýr. Gürgan’ýn Yýlmazlýk Ölçeðinden alýnan 50 maddeye ilaveten annelerin yýlmazlýðýný ölçtüðü düþünülen 49 yeni madde hazýrlanmýþtýr. Böylece, bu taslak form kaynaþtýrma sýnýflarýnda bulunan 6-14 yaþýndaki 307 çocuðun annelerine uygulanmýþtýr. Annelerden elde edilen veriler doðrulayýcý faktör analizi yoluyla çözümlenmiþ ve sekiz faktörden oluþan 34 maddelik bir ölçek elde edilmiþtir: Ýyimserlik-4 madde, Mücadelecilik-10 madde, Öz-Yetkinlik-4 madde, Sosyal Destek-4 madde, Baþarýya-Amaca Güdülenme-3 madde, Yeniliklere Açýklýk-3 madde, Riskleri Öngörme-3 madde, Sosyal Yeterlik-3 madde. DFA sonucunda, elde edilen uyum indeks deðerleri Kaykare/Sd= 1024.18/464=2.21; RMSEA: 0.060; RMR: 0.058; Standardize RMR: 0.053; NNFI: 0.96; CFI: 0.97; GFI: 0.84; AGFI: 0.81’dir. Ayrýca, madde analizi ve alt ölçekler arasý korelasyonlar da hesaplanmýþtýr. Ölçeðin birleþme geçerliði Anababa Öz-Yetkinlik Ölçeði ve Öðrenilmiþ Güçlülük ölçeði, ayrýlma geçerliði ise Beck Depresyon Envanteri ile test edilmiþtir. AYÖ’nin Cronbach alfa güvenirlik katsayýsý 0.58-0.94 arasýndadýr.

Anahtar Sözcükler

Yýlmazlýk, Anneler, Doðrulayýcý faktör analizi, Geçerlik ve güvenirlik.

TAM METÝN