TÜRKÝYE’DE PSÝKOLOJÝ VE EÐÝTÝM BÝLÝMLERÝ DERGÝLERÝNDE YAYIMLANAN ÖLÇEK GELÝÞTÝRME VE UYARLAMA ÇALIÞMALARININ ÝNCELENMESÝ

Sait Çüm
Milli Eðitim Bakanlýðý
Dr. Nizamettin Koç
Ankara Üniversitesi

Özet

Bu araþtýrmanýn amacý, TÜBÝTAK Ulakbim Ulusal Veri Tabanlarý’na indeksli psikoloji ve eðitim bilimleri dergilerinde 2005-2013 yýllarý arasýnda yayýmlanmýþ olan ölçek geliþtirme çalýþmalarýný, ölçek geliþtirme adýmlarý ve ilkeleri bakýmýndan; uyarlama çalýþmalarýný ise ölçek uyarlama adýmlarý ve ilkeleri bakýmýndan incelemektir. Bu araþtýrma nitel araþtýrmalar kapsamýnda yer alan bir doküman incelemesi çalýþmasýdýr. Araþtýrma örneklemini, TÜBÝTAK Ulakbim Ulusal Veri Tabanlarý’nda psikoloji ve eðitim bilimleri kategorilerinde yer alan dergilerde 2005-2013 yýllarý arasýnda yayýmlanmýþ ölçek geliþtirme ve uyarlama çalýþmalarý içerisinden tabakalý seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilmiþ 50 makale oluþturmaktadýr. Bu makalelerden 29’u ölçek geliþtirme, 21’i ise ölçek uyarlama çalýþmasýdýr. Araþtýrma verilerinin toplanmasýnda, araþtýrma kapsamýnda oluþturulan inceleme formlarý kullanýlmýþtýr. Ýncelemeler sonucu toplanan verilerin yüzdeleri ve frekanslarý hesaplanmýþtýr. Araþtýrma sonucunda, incelenen ölçek geliþtirme çalýþmalarýnda ortalama %67 oranýnda ölçek geliþtirme adýmlarýna uygun bilgilerin rapor edildiði, %40.19 oranýnda ise ölçek geliþtirme ilkelerine uygun bilgilerin rapor edildiði belirlenmiþtir. Ýncelenen ölçek uyarlama çalýþmalarýnda, ortalama %45.58 oranýnda ölçek uyarlama adýmlarýna uygun bilgilerin rapor edildiði, %26.79 oranýnda ise ölçek uyarlama ilkelerine uygun bilgilerin rapor edildiði belirlenmiþtir.

Anahtar Sözcükler

Ölçek geliþtirme, Ölçek uyarlama, Psikolojik testler.

TAM METÝN