TÜRKİYE’DE PSİKOLOJİ VE EĞİTİM BİLİMLERİ DERGİLERİNDE YAYIMLANAN ÖLÇEK GELİŞTİRME VE UYARLAMA ÇALIŞMALARININ İNCELENMESİ

Sait Çüm
Milli Eğitim Bakanlığı
Dr. Nizamettin Koç
Ankara Üniversitesi

Özet

Bu araştırmanın amacı, TÜBİTAK Ulakbim Ulusal Veri Tabanları’na indeksli psikoloji ve eğitim bilimleri dergilerinde 2005-2013 yılları arasında yayımlanmış olan ölçek geliştirme çalışmalarını, ölçek geliştirme adımları ve ilkeleri bakımından; uyarlama çalışmalarını ise ölçek uyarlama adımları ve ilkeleri bakımından incelemektir. Bu araştırma nitel araştırmalar kapsamında yer alan bir doküman incelemesi çalışmasıdır. Araştırma örneklemini, TÜBİTAK Ulakbim Ulusal Veri Tabanları’nda psikoloji ve eğitim bilimleri kategorilerinde yer alan dergilerde 2005-2013 yılları arasında yayımlanmış ölçek geliştirme ve uyarlama çalışmaları içerisinden tabakalı seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilmiş 50 makale oluşturmaktadır. Bu makalelerden 29’u ölçek geliştirme, 21’i ise ölçek uyarlama çalışmasıdır. Araştırma verilerinin toplanmasında, araştırma kapsamında oluşturulan inceleme formları kullanılmıştır. İncelemeler sonucu toplanan verilerin yüzdeleri ve frekansları hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda, incelenen ölçek geliştirme çalışmalarında ortalama %67 oranında ölçek geliştirme adımlarına uygun bilgilerin rapor edildiği, %40.19 oranında ise ölçek geliştirme ilkelerine uygun bilgilerin rapor edildiği belirlenmiştir. İncelenen ölçek uyarlama çalışmalarında, ortalama %45.58 oranında ölçek uyarlama adımlarına uygun bilgilerin rapor edildiği, %26.79 oranında ise ölçek uyarlama ilkelerine uygun bilgilerin rapor edildiği belirlenmiştir.

Anahtar Sözcükler

Ölçek geliştirme, Ölçek uyarlama, Psikolojik testler.

TAM METİN