SİSTEM KULLANILABİLİRLİK ÖLÇEĞİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Zafer Kadirhan
Orta Doğu Teknik Üniversitesi

Abdülmenaf Gül
Hakkari Üniversitesi

Ali Battal
Orta Doğu Teknik Üniversitesi

Özet

Brooke (1996) tarafından geliştirilen System Usability Scale, Çağıltay (2011) tarafından Sistem Kullanılabilirlik Ölçeği (SKÖ) adı ile Türkçe’ye uyarlanmıştır. Herhangi bir sistemi kolay ve hızlı bir şekilde değerlendirebilme imkânı sunan SKÖ, bu özelliğinden dolayı kullanılabilirlik alan yazınında birçok çalışmada kullanılmıştır. 10 maddeden oluşan ölçek, ilk geliştirildiğinde tek faktörlü olarak kabul edilmiş olsa da sonradan yapılan birçok çalışmada ölçeğin iki faktörlü bir yapıdan oluştuğu görülmüştür. Bu çalışmanın temel amacı, Türkçe’ye uyarlanan SKÖ’nün psikometrik özelliklerinin incelenerek geçerlik ve güvenirliğinin sınanmasıdır. Bu amaç doğrultusunda; 465’i web tabanlı bir ölçme ve değerlendirme sistemi olan Online Sınav Sistemi (OSSI), 635’i ise Eğitim Bilişim Ağı (EBA) sistemini kullanan katılımcılar olmak üzere toplamda 1100 kişiden oluşan birbirinden bağımsız iki farklı katılımcı grubundan veri toplanmış ve SKÖ’nün faktör yapısı iki aşamada incelenmiştir. Birinci aşamada elde edilen veriler ile açımlayıcı faktör analizi yapılmış ve Türkçe’ye uyarlanan ölçeğin alan yazında yer alan birçok çalışmaya benzer şekilde iki faktörlü yapıdan oluştuğu belirlenmiştir: (1) Kullanılabilir (2) Öğrenilebilir. İkinci aşamada elde edilen veriler üzerinde ise doğrulayıcı faktör analizi yapılmış ve ilk aşamada elde edilen iki faktörlü yapı doğrulanmıştır. Yapılan iç güvenirlik analizleri, ölçeğin toplamda 0,78 Cronbach Alfa değerine sahip olduğunu; kullanılabilir ve öğrenilebilir faktörlerinin ise sırasıyla 0,79 ve 0,60 Cronbach alfa değerlerine sahip olduklarını göstermiştir. Bu değerler, alan yazında yer alan referans değerleri göz önüne alınarak kabul edilebilir olarak yorumlanmıştır. Psikometrik özellikleri belirlenen SKÖ ile herhangi bir sistemin kullanılabilirliği ile elde edilen sonuçlar daha anlamlı ve güvenilir olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Sözcükler

Sistem Kullanılabilirliği, Kullanılabilirlik ölçeği, Geçerlik, Güvenirlik.

TAM METİN