UZAKTAN ÖĞRETİM SİSTEMLERİNDEKİ ÇEVRİMİÇİ ETKİLEŞİMLERİN YAPISAL ÇÖZÜMLEME YOLUYLA MODELLENMESİ

Dr. Nurettin Şimşek
Ankara Üniversitesi

Özet

Öğrencilerin çevrimiçi öğrenme etkinliklerine katılıp-katılmamaları, katılma sıklıkları ve katılımın içeriği, bu etkinliklerin gerçekte üstlendiği işlev ve uzaktan öğrenen öğrencilerin bu tür etkinliklere ilişkin beklentileri hakkında önemli ipuçları verir. Bu araştırmada elektronik sohbet (chat) oturumlarında öğrenciler ve öğrencilerle öğretmenler arasında paylaşılan mesajlar çözümlenerek, mesajların paylaşıldığı oturumların iletişimsel yapısı betimlenmeye çalışılmıştır. Mesajların çözümlenmesinde kullanılan ESA (Exchange Structure Analysis) katılımcı mesajlarını katılımın pragmatik hedefine göre sınıflandırmaya ve sayısallaştırarak, anlamlandırmaya dayalı bir yöntemdir. Araştırmada bir uzaktan eğitim programına devam eden 280 öğrenciye ait, 27156 mesaj çözümlenmiştir. Araştırma bulguları öğrencilerin yarısından fazlasının çevrimiçi öğrenme etkinliklerine ilgi gösterdiğini ve planlanandan daha fazla oturum gerçekleştiğini göstermiştir. Öğrencilerin sohbet etkinliklerine katılma sıklıklarının cinsiyete göre farklılaşmadığı halde; yaş, yerleşim birimi türü ve internet erişimi olanağına sahip olma durumundan etkilendiği belirlenmiştir. Katılım sıklığı ortalaması, sırası ile şehir merkezi, ilçe merkezi ve köylerde daha yüksektir. Kadın ve erkek öğrencilerin mesaj gönderme sıklıkları arasında fark çıkmamıştır. Öğrenciler sırası ile ders içerikleri, sınavlar, öğrenci işleri hizmetleri ile ilgili mesajlar göndermektedirler. Öğretmen mesajlarından farklı olarak öğrenci mesajları sırası ile edilgin, etkin ve baskın nitelikli mesajlar olmuştur. Öğrenciler iletişim sürecine ençok soru cevaplayarak, soru sorarak, yeni tartışma açarak katılmaktadırlar. Öğretmenler ise ençok soru cevaplama, cevabı bitirme, tartışma başlatmaya dönük mesajlarla katılmaktadırlar.

Anahtar Sözcükler

Chat çözümlemesi, çevrimiçi etkileşim, yapısal çözümleme, uzaktan eğitim.